Microvergisters

Met de nieuwe generatie microvergisters, ook wel mini- of monovergisters genoemd, is het mogelijk mest te vergisten zonder gebruik van coproducten. De vergister zorgt voor een energievoorziening op het eigen bedrijf en de energie kan afgezet worden aan derden. Dit kan energiekosten besparen en extra opbrengsten opleveren. Het gebruik van de microvergister leidt tot een beter sluitende mineralenkringloop op bedrijven.

Oplossing mestproblematiek

Daarnaast kan de mestvergisting of mestraffinage zich ontwikkelen tot een belangrijke oplossing voor de mestproblematiek, wanneer de eindproducten (mineralenconcentraten of digestaat) worden aangemerkt als kunstmestvervangers. Bovendien beperkt de microvergister de uitstoot van broeikasgassen en ammoniak. Deze ontwikkelingen hebben een positief effect op het milieu.

Hoog rendement met dagverse mest

Microvergistingsinstallaties zijn erop gericht om alle drijfmest van het eigen bedrijf zelf te vergisten. Hierbij wordt gas geproduceerd. De kwaliteit van het gas verschilt per systeem. Hoe verser de mest in de vergister komt, des te groter de biogasopbrengst en daarmee het rendement is. Het is dus van belang dagverse mest in de vergister te krijgen. Na opwaarderen kan het biogas op het net geleverd worden, de trekker of auto kan er op rijden en men kan het zelfs transporteren naar een tankstation. Al deze mooie toepassingen vragen echter ook om meerinvesteringen en zijn daardoor nog niet rendabel. Daarom wordt het geproduceerde biogas nu nog omgezet in elektriciteit door middel van een WKK (warmte-krachtkoppeling), waar veel warmte bij vrijkomt. Meestal kan een melkveebedrijf niet zo veel met deze restwarmte, het is daarom een uitdaging om ook hier een bestemming voor te vinden. Voor het vervaardigen van transportgas of voor invoering in het gasnet is een opwaardeerinstallatie nodig die, afhankelijk van de capaciteit, tussen de € 75.000 en € 125.000 kost. Een gasvulstation voor trekker, auto of vrachtwagen kost € 20.000.

Economisch rendabel

De belangrijkste vraag rondom mestvergisting is wat het u als ondernemer oplevert. Hoe goed een systeem ook is, uit alle berekeningen blijkt tot nu toe dat het zonder subsidie onmogelijk is deze investering rendabel te maken. De kosten en opbrengsten zijn sterk afhankelijk van de inidividuele bedrijfssituatie en marktontwikkelingen. 
Enkele ondernemers maakten het mogelijk om met behulp van subsidies de aanschafprijs van het systeem te verlagen, de warmte uit de wkk tot waarde te brengen of op een andere manier een meerwaarde te creëren op het systeem. Voor deze individuele ondernemers kan het financieel wel interessant zijn een microvergister aan te schaffen. 

Subsidieaanvraag microvergister

Als u een microvergister wilt aanschaffen, heeft u verschillende mogelijkheden om subsidie aan te vragen. Hierbij kan DLV Advies u helpen.

• Iedere ondernemer kan bij aanschaf van een microvergister gebruik maken van een belastingvoordeel in de vorm van 36% Milieu Investeringsaftrek (MIA) én 75% Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil). De MIA is een extra aftrekmogelijkheid van de fiscale winst, bovenop andere aftrekmogelijkheden. De Vamil biedt de mogelijkheid om 75% van de investering op een willekeurig moment af te schrijven, de overige 25 % schrijft u regulier af.
• ​De SDE+ stimuleert de productie van duurzame energie en was in 2016 ook beschikbaar voor microvergisters. Mogelijk komt er in de toekomst opnieuw een openstellingsronde.
• Investeringssubsidies voor individuele veehouders zijn soms aan te vragen via de provincie of de gemeente.

Rekentool

DLV Advies heeft een rekentool beschikbaar, ontwikkeld door het praktijknetwerk microvergisters en Bio-Energy Farm 2, laatstgenoemde is een samenwerking van verschillende Europese partijen. Het rekenmodel is gebaseerd op de investeringskosten uit de praktijk, waarin verschillende landen zijn opgenomen. Het model geeft aan met welk investeringsbedrag de ontwikkeling uit kan en zo kunt u snel inzicht krijgen in de financiële effecten van de aanschaf van een microvergister voor uw bedrijf. 

Voorbeelden microvergisters in de praktijk

Microferm is ontwikkeld voor melkveehouders die alleen mest van het eigen bedrijf willen verwerken. Afhankelijk van de bedrijfsgrootte kan het melkveebedrijf tussen de 60 en 150 kWe groene elektriciteit produceren. Bij veehouderijen is het rendement van de Microferm al optimaal bij een bedrijfsgrootte met een mestproductie van 4.000 m³ – 11.000 m³ per jaar (65-150 kWe). Voor grotere hoeveelheden mest, tussen 14.000 m³ en 25.000 m³ per jaar, kan HoSt een vier keer zo grote Macroferm installatie leveren (200-400 kWe). De installatie staat onder andere bij Den Eelder in Well en bij melkveebedrijf Ras in Den Bommel.

Biolectric​ heeft een kleinschalige mestvergister op de markt gebracht, waarvoor een minimum van 1500 m³drijfmest per jaar nodig is en 200 m² plaat op het melkveebedrijf. Biolectric zet methaangas om naar groene stroom en restwarmte. Zij rekenen dat, bijvoorbeeld op een boerderij met 80 koeien, de jaarlijkse methaanuitstoot van de mest gelijk is aan het CO₂-equivalent van 110 tot 160 kg per jaar. De biogasinstallatie pompt dagelijks een vaste hoeveelheid mest uit de reactor naar de digestaatopslag en vult het afgevoerde volume aan met verse mest uit de mestkelder. Deze kleine microvergister heeft een vermogen van 10 kW tot 44 kW.

BiogasPlus heeft ervaring met covergisting, afvalvergisting en het verwerken van digestaat door middel van drooginstallaties en pasteurisatie-systemen. Sinds 2015 heeft zij ook een mestvergister ontwikkeld voor op boerderijschaal, genaamd de Compact Plus Mestvergister. De basis van de installatie bestaat uit een container met een vacuümdruk pompsysteem, CV-verdeler, compressor, schakelkast met bedieningspaneel, WWK of biogas gestookte ketel en optioneel een pasteurisatie systeem. Daarnaast staat een vergister die ook kan dienen als mestopslag. Deze vergister wordt interessant vanaf circa 3000 m³ mest.

Oosterhof Holman heeft voor vergisting een concept op basis van betonnen tanks met geïntegreerde gasopslag en gasbehandeling. Zij bouwen mestvergisters in opdracht van en samen met veehouders. Binnen het praktijknetwerk 'Microvergisters in de praktijk' wordt gebruik gemaakt van de minivergister. Deze is speciaal gebouwd voor praktijktesten, onder andere voor het vergisten van de dikke fractie.

Video

• Van de microvergister Microferm is deze video beschikbaar op YouTube. 
• Een overzicht van microvergisters in Nederland is te zien in deze video van bio-energie cluster Oost-Nederland.

Downloads

Flyer over minivergisters
Flyer over mestraffinage

Projecten

Het praktijknetwerk ‘Microvergisters in de praktijk’, dat van 2011 tot 2017 actief was, richtte zich op praktisch gebruik van microvergisters op rundveebedrijven. Deelnemers aan het praktijknetwerk waren enthousiaste rundveehouders en deskundigen, zoals Johan Simmelink van de CAH in Dronten en Zwier van der Vegte, de manager van het proefbedrijf De Marke van Wageningen University & Research Centre. Ook adviseurs van DLV Advies waren erbij betrokken.
Verschillende bemestingsproeven op De Marke hebben inzicht gegeven in de verschillende bemestingswaarden van het digestaat uit de verschillende vergistingssystemen. Hierbij was extra aandacht voor de reductie van ammoniakemissie. Download de eindrapportage van het praktijknetwerk Microvergisters. Voor meer informatie over de bemestingsproeven neemt u contact op met één van onderstaande contactpersonen. Deelnemers van het praktijknetwerk waren:

Het praktijknetwerk werd mede mogelijk gemaakt door:

Contactpersonen

Harm Wientjes, projectaccountmanager mest & mestverwerking technisch en op melkveebedrijf;
Ap van der Bas, projectaccountmanager bemestingsadvies;
Albert Jan Bos, bemestingsadvies en bemestingsproeven;
Jan Pijnenburg, specialist mestverwerking (varkenshouderij).

Meer informatie

Meer over Microferm van HoSt: www.host.nl 
Meer over Biolectric: www.biolectric.be 
BioCompact Plus: www.biogasplus.nl
Minivergister van Oosterhof Holman: www.oosterhof-holman.nl
Portal voor kleinschalige vergisting: www.bioenergyfarm.eu