Voorkom verteringsproblemen met simpele analyse celwand gras

Publicatiedatum: 01 juli 2021

Dat de vertering van graskuilen aandacht vraagt en een belangrijke invloed heeft op de gezondheid van de koe, is algemeen bekend. Op de vraag wat een goede graskuil omhelst, is minder makkelijk antwoord te geven. Met de inzichten van BLGG krijg je zelf makkelijk en snel grip op je voermanagement wat graskwaliteit en voeropname betreft.

Belangrijke managementinformatie wat voeren van een ruwvoerrantsoen betreft, is verkrijgbaar uit een juiste interpretatie van celwandanalyses. Aan de hand van een klasseverdeling is het beoordelen van graskuilen een stuk simpeler. De onderverdeling is als volgt getypeerd: gevaarlijke, veilige, trage en hoogwaardige kuilen. Deze klassen zijn een afgeleide van de NDF, ADF, ADL informatie, zie figuur 1.

De classificatie

Groep 1 'Gevaarlijk'

Graskuilen in de groep 'Gevaarlijk' zijn niet zonder risico te voeren. Het kuilgras heeft weinig celwanden (NDF) en de afbraaksnelheid is hoog. Er is veel hemicellulose, weinig cellulose en het voer heeft weinig structuur. Het gras is in een vroeg stadium gemaaid (2.500 kg ds/ha) bij een hoog bemestingsniveau. Graskuilen in de groep 'Gevaarlijk' moeten gecompenseerd worden met structuurhoudende voeders zoals luzerne stro of maïs.

Groep 2 'Veilig'

De graskuilen in de groep 'Veilig' hebben weinig celwanden (NDF) maar breken toch traag af. Dit komt doordat het meer cellulose bevat dan Hemicellulose. Cellulose remt de afbraaksnelheid. Het kuilgras in deze groep heeft een geringe bemesting gehad en is in een vroeg stadium gemaaid.  Veilige kuilen zijn zonder gevaar te voeren.

Groep 3 'Hoogwaardig'

Graskuilen in de groep 'Hoogwaardig' bevatten veel celwanden (NDF). Dit is een prima basis voor een optimaal rantsoen. Hoogwaardige kuilen bestaan voor bijna de helft uit celwand en bevatten dus voldoende structuur. Het gras mag daardoor meer Hemicellulose bevatten. De verteringssnelheid is voldoende hoog en de kans op pensverzuring klein. Hoogwaardige kuilen komen van percelen met een goed grasbestand. Het gras is gemaaid bij een opbrengst van zo'n 3.500 kg ds/ha.

Groep 4 'Traag'

De kuilen in de groep 'Traag' vereisen een behoorlijke correctie met bijvoorbeeld krachtvoer. Zowel het stengelaandeel als de hoeveelheid cellulose is hoog. De vertering wordt daardoor erg traag. Een correctie met snel afbreekbare voedermiddelen is noodzakelijk. Het gras in de groep 'Traag' heeft een geringe bemesting gehad en is bij een hoge ds-opbrengst gemaaid. Ook is het mogelijk dat de botanische samenstelling van de grasmat niet optimaal is.

Ruwe celstof was ooit leidend

Celwanden werden in het verleden via het gehalte ruwe celstof min of meer in kaart gebracht. Over de kwaliteit van de celwanden of de afbraaksnelheid is daarmee nog niets te zeggen. Met het ‘oude’ systeem ontbreekt dus de meest relevante informatie voor het dagelijks samenstellen van een hoogwaardig ruwvoerrantsoen. Celwandbepalingen (NDF, ADF, ADL) geven die informatie wel. Het gehalte ADL (lignine) is een maat voor het onverteerbare deel van de plant. ADF is de som van het traag afbreekbare cellulose en lignine. Het snel afbreekbare hemicellulose wordt berekend door de totale hoeveelheid celwand (NDF) te verminderen met ADF.

Figuur 1 NDF, ADF, ADL

 

 

NDF

ADF

ADL

Cellulose

Hemicell

Cell/hemic

Waardering

 

analyse

analyse

analyse

berekend

(ADF-ADL)

berekend

(NDF-ADF)

berekend

 

Graskuil 1

452

266

20

246

186

1,32

Traag

Graskuil 2

482

246

22

224

236

0,95

Hoogwaardig

Graskuil 3

519

298

27

271

221

1,23

Hoogwaardig

Graskuil 4

431

233

18

215

198

1,09

Gevaarlijk

Graskuil 5

617

309

33

276

308

0,90

Hoogwaardig

Graskuil 6

430

251

23

228

179

1,27

Veilig

 

Kuilen, maaien, weiden en nog vele andere gras gerelateerde zaken vergen aandacht en tijd. Met deze handige informatie is het beoordelen van een graskuil makkelijker gemaakt. Het is en blijft een ‘vak apart’, helemaal als het aankomt op het totaalrantsoen. Verschillende adviseurs van DLV Advies verdiepen zich graag met u samen - of voor u - in dit onderwerp.

 

Snelle goedkeuring voor Renure als kunstmestvervanger noodzakelijk

Recente ontwikkelingen binnen de Europese Commissie brengen mogelijk een doorbraak voor de agrarische sector: het gebruik van bewerkte dierlijke mest als...

Lees verder

Praktische tips bij invullen Gecombineerde Opgave

Vorig jaar hebben we gezien dat de uitdagingen rondom de Gecombineerde Opgave aanzienlijk zijn toegenomen. De implementatie van het nieuwe Gemeenschappelijk...

Lees verder

Meer nieuws

Onze adviseurs staan
voor u klaar

Om u beter van dienst te kunnen zijn, maakt DLV Advies gebruik van cookies. Door op "Akkoord" te klikken of door gebruik te blijven maken van deze website, gaat u akkoord met het plaatsen van deze cookies. Lees meer over hoe wij cookies gebruiken in ons Privacybeleid