regeneratieve landbouw

Uitdaging

Het project gaat in op drie uitdagingen:

1. Hoe beperken we het chemiegebruik zodanig dat we én de bodem versterken maar tegelijk ook zorgen voor afdoende verdienvermogen vanuit de teelt van een gewas.

2. Gewasrotatie is bedoeld om met name de hoog saldogewassen ruimte te geven, de rotatie is daarbij de methode voor het verkrijgen van rust in de bodem, organische stofopbouw en structuur. Probleem is welke volgorde van gewassen moet ik toepassen, waardgewassen voor aaltjes zijn ongewenst. Bodemverdichting en vochtgebrek kosten veel opbrengst.

3. Vochttekorten (neerslagtekorten), uitspoeling (van mineralen) in de winter en structuurbederf zijn zeer onwenselijk, hoe voorkom ik dit?

De drie focusmaatregelen passen we toe in verschillende combinaties op drie locaties. We werken hierbij in stroken, niet volvelds, zodat we maatregelen binnen de proeftuin kunnen vergelijken. Op deze stroken passen we per proeftuin en per groeiseizoen over twee jaren een wisseling van maatregelen toe, zodat we in de regio Noord-Holland op drie plekken regeneratieve landbouw kunnen laten zien, verklaren en praktijkrijp maken.

Aanpak

Regeneratieve landbouw is een verzamelnaam voor allerlei processen. Bij Vaalburg, Stam-Schaap en Klaver gaan we drie proeftuinen inrichten. De aan te leggen proeftuinen worden circa 5-10 hectare groot. Bij deze proeftuinen ligt de focus op drie onderwerpen van regeneratieve landbouw:

1. Kringlooplandbouw: Toepassen (maar ook productie) van Bokashi en andere vormen van alternatieve bemesting van bodem en/of bodemleven. Dit in de vorm van hergebruik van organische reststromen of alternatieve bemestingsvormen

2. Gewaskeuzes: Alternatieve gewasrotaties gericht op bodemversterking , ruimere gewasrotatie maar ook toepassing van gast en of ondergewassen zorgen voor een permanent doorwortelde bodem. Andere tussengewassen en ruimere vruchtwisseling zorgen voor meer bodemrust , versterking van het bodemcomplex en voeding voor vervolg of hoofdgewassen. Zo krijgen we een weerbare bodem waarbij minder chemie behoeft te worden toegepast, dat is in feite de zogeheten reset of regeneratie.

3. Bodembiologie herstel: Cover crops bedekken de bodem, hetgeen gunstig is voor vochtregulatie, organische stof en mineralenbeheer. Ook het toepassen van strorijke mest en/of koolstofrijke bemesting zorgt voor herstel van het evenwicht in de bodem. De C/N verhouding is niet voor alle bodems gelijk qua ideaal, de biologie van de bodem bevorderen vergt maatwerk in bemesting, cover cropping, bodembewerking en bodemlevenstimulering

Resultaat

Drie proeftuinen worden gerealiseerd gericht op het toepassen van de basisprincipes van regeneratieve landbouw. De bodem kan worden beoordeeld fysisch, chemisch en biologisch. In de regeneratieve landbouw gaan we de biologische aspecten versterken, natuurlijke processen stimuleren waardoor de balans in de bodem wordt verlegd naar deze natuurlijke processen. Daardoor , zo is de verwachting kunnen we met minder chemie toch een goede productie behalen. Tegelijk werken we daarmee ook aan de fysische bodemtoestand. Uiteindelijk is een betere bodembalans het doel, de balans is verschillend per bodemprofiel, we moeten daarom maatwerk leveren . Het doel van dit project is om kennis en ervaring op te doen rond de eerder in de aanpak genoemde  thema’s en deze te delen met een breder publiek, waardoor meer agrariërs actief deze maatregelen zullen implementeren.

Interesse? 

Wilt u meer weten over regeneratieve landbouw of deelnemen aan een van de proeftuinen? Vul onderstaand formulier in of neem contact op met onze adviseurs. 

Koolstofrijke dierlijke mest

Bij het organisch stofgehalte in de bodem wordt vooral gekeken naar de organische resten van planten die na 1 jaar nog niet verteerd zijn. Minstens net zo belangrijk is het deel dat wel verteerd is, doordat het bodemleven dit verwerkt heeft. Door het bodemleven op peil te houden, werk je aan de kwaliteit van organische stof (C/OS)/organische stofcomplex. Koolstofrijke dierlijke mest zoals stalmest, ruige mest en compost of Bokashi met dierlijke mest voeden het bodemleven (welke de poriën weer vergroten en zo een positief effect hebben op de wortelontwikkeling) en versterken het organische stofcomplex in de bodem. Wat geschikt is voor de bodem is afhankelijk van het doel en de functie van de bodem.

Interesse? 

Wilt u meer weten over regeneratieve landbouw of deelnemen aan een van de proeftuinen? Vul onderstaand formulier in of neem contact op met onze adviseurs. 

Bodembalans

Regeneratieve landbouw richt zich primair op de bodembalans en maakt minimaal (of geen) gebruik van chemie. Het uitgangspunt is dat de natuurlijke processen zorgen voor een evenwichtige gewasopbrengst en gezonde dieren. Doordat we in de afgelopen decennia relatief grootschalig chemische hulpmiddelen in de landbouw hebben gebruikt, en daarmee de bodem hebben verstoord, moet de bodem ‘gereset’ worden om de natuurlijke processen weer te activeren. In het Noord-Hollandse project zoeken de deelnemers naar nieuwe combinaties van gewassen of gewassen die in rotatie bodemversterkend werken, zodat door een gezonde bodembiologie ongewenste bodemprocessen en organismen minder invloed hebben op vervolgteelten. In het project gaat het om stimuleren van natuurlijke bodemprocessen waarin geleidelijk het gebruik van kunstmest wordt afgebouwd.

Permanent doorwortelde bodem

Wanneer je kluit grond openbreekt, zie je een mengsel van kruimels, structuurelementen met wortels en zonder wortels. Veel structuurelementen zonder wortels betekent een (te) beperkt bodemleven. Het telen van verschillende gewassen in een vruchtopvolging zorgt voor verschillende bewortelingstypen. Granen, grassen en suikerbieten wortelen intensief en diep, terwijl aardappelen, uien en spinazie juist een veel mindere beworteling laten zien. Een goed doorwortelde bodem met een divers wortelpatroon vergroot de vastlegging van organische stof, stikstof en koolstof in de bodem en verhoogt het vermogen om het water te laten infiltreren en vast te houden. Bij een verdichte grond worden de wortels dikker, zijn schaars en ‘kronkelen’ af en toe, zie je een zijworteltje, minder opname van voedingsstoffen uit diepere grondlagen en meer lachgas bij bemesten. Wortels kunnen zelf de grond niet losmaken, ze gebruiken poriën in de bodem (bestaande holtes en gangen van regenwormen).