Voor de invulling van de rustgewasverplichting geldt dat er na een hoofdteelt op zand- of lössgrond een onbemest vanggewas moet worden ingezaaid. “Dat vanggewas moet volgen op een korte, vroeg geoogste teelt. Onderzaai tijdens de maïsteelt voldoet dus niet meer aan de eisen,” legt Freddy Keurhorst, adviseur Mest & Mineralen bij DLV Advies, uit. “RVO is daarin duidelijk: het moet gaan om een vanggewas dat ná de oogst van het hoofdgewas is gezaaid, zoals vermeld in de bijlage VIb van de Omgevingsregeling.”

Vroeg zaaien is niet genoeg

RVO heeft schriftelijk aangegeven dat een vanggewas dat als onderzaai is ingezaaid bij de teelt van mais niet meetelt als rustgewas. Ondanks het feit dat bij onderzaai het vanggewas eerder tot ontwikkeling komt. “Dit argument weegt voor RVO niet op tegen de formele eis dat het gewas ná de oogst ingezaaid moet zijn,” aldus Freddy. Mondeling geeft RVO aan dat zij de combinatie van mais met vanggewas via onderzaai onwenselijk vindt als rustgewas. Ze willen die route zoveel mogelijk uitsluiten.

Striktere uitleg pas recent doorgevoerd

Opvallend is dat deze striktere interpretatie pas recent officieel is bevestigd, terwijl de regelgeving al op 1 januari 2024 is overgezet van het ‘Besluit gebruik meststoffen’ naar het ‘Besluit activiteiten leefomgeving’. “Volgens het ministerie zou deze overgang beleidsneutraal zijn,” zegt de adviseur. “Maar met de toevoeging van de zinsnede ‘na de oogst van de vorige teelt’ is er nu toch de ruimte genomen om de regels scherper te interpreteren.”

Dat roept de vraag op of deze lijn al in 2024 wordt gehandhaafd. “Formeel geldt de regel per 2024, maar omdat RVO dit pas dit jaar actief communiceert, is het aannemelijk dat pas vanaf 2025 echt strikt gehandhaafd wordt.  We zien dat ook terug in de nieuwe kaartlaag ‘rustgewassen’. Daar staan nog percelen op die vorig jaar met onderzaai zijn opgegeven. Het lijkt erop dat RVO toen nog wel accepteerde dat onderzaai als rustgewas gold.”

Praktisch advies: speel op safe

Wat moeten ondernemers nu doen? “Houd dit jaar al rekening met de nieuwe uitleg. Zaai het vanggewas ná de maisoogst en zorg dat dit uiterlijk op 31 augustus gebeurt. Daarmee voorkom je discussie en mogelijke sancties volgend jaar. Zeker als je in de toekomst GLB-subsidies wilt behouden of boetes wilt voorkomen, is het verstandig om nu al volgens de strengere interpretatie te werken", aldus Freddy.